Ходжкин лимфомасы, сондай-ақ Ходжкин ауруы деп танылады - бұл лимфа жүйесінің қатерлі ауруы. Лимфа жүйесі мүшелер мен тіндерден тұрады; оған лимфа түйіндері, лимфа тамырлары, бездер, сүйек кемігі, көкбауыр, селезенкаитимус (айырша без) кіреді. Бұл тіндер ақ қан жасушаларын — лимфоциттерді өндіреді, сақтайды немесе тасымалдайды, олардың міндеті инфекциялар мен ауруларға қарсы күрес болып табылады.
Бүкіл әлемде осы патология тобының тұрақты өсуі байқалады. Жыл сайын АҚШ-та Ходжкин лимфомасының шамамен 6000-7000 жаңа жағдайымен диагноз қойылады. Жағдайлардың шамамен 10-15% балалар мен жасөспірімдерге тиесілі. Қазақстанда жыл сайын 1490-ға жуық жаңа диагноз тіркеледі. Ауру құрылымында лимфа жүйесі мен қан жүйесінің ісік аурулары 7-ші орын алады.
Ходжкин лимфомасының себептері және қауіп факторлары:
Ходжкин лимфомасының нақты себебі белгісіз. Бірақ бұл лимфоцит деп аталатын инфекциямен күресетін жасушада генетикалық мутация пайда болған кезде басталады. Мутация жасушаның тез және бақылаусыз көбеюіне әкеледі, бұл лимфа жүйесінде көптеген қалыпты емес лимфоциттердің жиналуына әкеледі, онда олар сау жасушаларды ығыстырады және Ходжкин лимфомасының белгілерін тудырады.
Тәуекел факторлары:
- Жасы: балалық шақта Ходжкин лимфомасы көбінесе 15-19 жас аралығындағы жасөспірімдерде кездеседі. Бұл ауру жас адамдарда немесе 50 жастан асқан ересектерде де жиі кездеседі.
- Вирустық инфекциялар: Ходжкин лимфомасымен Эпштейн-Барр (ВЭБ) вирусы байланысты.
- Иммунитеттің әлсіреуі: иммунитеті әлсіреген адамда Ходжкин лимфомасының даму ықтималдығы артады. Иммун тапшылығы тұқым қуалайтын аурудан, иммундық жүйені басатын дәрі-дәрмектерді қабылдаудан немесе адамның иммун тапшылығы вирусының (АИТВ) болуынан туындауы мүмкін.
- Отбасылық анамнез: жақын туыстардағы (ағасы, қарындасы немесе ата-анасы) Ходжкин лимфомасы қауіпті аздап арттырады.
Симптомдары:
Аурудың ең көп кездесетін симптомы - алдыңғы инфекциясыз бір немесе бірнеше лимфа түйіндерінің ауыртпалықсыз ұлғаюы.
- Ұлғайған лимфа түйіндерінің жақын орналасқан органдарға немесе құрылымдарға қысымынан туындайтын белгілер. Оларға жөтел, ентігу, іштің ауыруы немесе ісінуі, Хорнер синдромы (мойын жүйкесінің зақымдалуына байланысты бет пен көзге әсер ететін неврологиялық мәселе), қолдың және/немесе аяқтың симметриялы емес ісінуі кіруі мүмкін.
- Тұрақты немесе қалыпты температура кезеңдерімен ауысатын, әдетте кешке таман пайда болатын және сирек 38 градустан асатын қызба
- Түнгі терлеу
- Түсіндірілмеген салмақ жоғалту (диетасыз дене салмағының 10%-дан астамы)
- Шаршау, жалпы әлсіздік
- Терінің қышуы
- Алкогольді ішкеннен кейін лимфа түйіндеріндегі ауырсыну
Қызба белгілері, түнгі терлеу және салмақ жоғалту (немесе «В-белгілері») Ходжкин лимфомасы бар адамдардың 30%-ында кездеседі, әдетте аурудың дамыған кезеңдерінде байқалады.
Диагностика:
Ходжкин лимфомасы диагнозын тек гистологиялық және иммунологиялық зерттеулермен анықталған үлкейген лимфа түйінінің/түзілуінің эксцизді биопсиямен (алып тастау) жасауға болады. Зерттеу деректері лимфома диагнозы үшін өте маңызды. Егер биопсия Ходжкин лимфомасының болуын растаса, аурудың дәрежесін немесе сатысын анықтау үшін қосымша зерттеулер қажет. Зерттеулерге ПЭТ КТ, сүйек кемігін зерттеу кіреді.
Дәрігердің ұсыныстары:
Аурудың негізгі алдын-алу - темекі шегу, алкогольді теріс пайдалану сияқты жаман әдеттерден бас тарту. Сондай-ақ, мүмкіндігінше, қатерлі ісік тудыратын химикаттармен, мысалы, бензинмен жанасудан аулақ болу керек.
Егер сізде жоғарыда көрсетілген белгілер пайда болса немесе тексеруден өтіп, денсаулығыңыздың жай-күйі туралы білгіңіз келсе, Call-орталықтың 8(7172)702-911 нөміріне хабарласа аласыз.