Қуықасты безінің обыры - ерлердегі ең көп таралған қатерлі ісіктердің бірі. Жыл сайын әлемде қуықасты безі обырының 400 000-нан астам жағдайы анықталады, Қазақстанда қуықасты безі обырының 1200-ге жуық жаңа жағдайы тіркеледі. Қуықасты безінің қатерлі ісігі азиялық еркектерге қарағанда европеоид нәсілінде жиі кездеседі.

Себептер мен қауіп факторлары

Бүкіл әлемде осы патологиядан болатын ауру мен өлім тұрақты өсуде. Бұл патологияның даму себебі туралы мәселе ашық күйінде қалып отыр, өйткені қуықасты безі обырының себептері толық зерттелмеген. Дегенмен, қазір бұл аурудың даму қаупінің кейбір факторлары анықталды.

• қуықасты безінің созылмалы қабынуы (простатит);
• қуықасты безінің қатерсіз ісіктері - аденома, кисталар;
• қуықасты безінің тоқырауы (сирек немесе артық жыныстық қатынаста болу);
• гиподинамия, сонымен қатар тоқырауға әкеледі;
• семіздік, артық тамақтану;
• алкогольді жиі тұтыну;
• темекі шегу;
• будың, бояулардың және еріткіштердің, жанар-жағармай материалдарының, резеңке өндірісі өнімдерінің, типографиялық шаңның және т. б. әсері;
• иондаушы сәулеленудің әсері;
• тұқым қуалайтын бейімділік.

Симптомдары

Бастапқы кезеңдерде қуықасты безінің обыры клиникалық түрде көрінбейді. Симптомдардың дамуы қуықасты безі мөлшерінің ұлғаюымен және аймақтық және алыс метастаздардың пайда болуымен байланысты. Қуықасты безі обырының жиі кездесетін белгілері:

• Зәр шығару проблемалары;
• Несептің толық іркілуіне дейін несеп шығарудың бұзылуы;
• Несеп шығарудың басында немесе соңында несептің қиын ағуы;
• Жиі зәр шығару, әсіресе түнде;
• Несеп ағысы баяу;
• Зәр шығару кезінде ауырсыну немесе ашыну;
• Эрекцияның бұзылуы;
• Зәрдегі немесе ұрық сұйықтығындағы қан;
• Сүйек ауруы (бел-сегізкөз омыртқасы, жамбас, жіліншік және т. б.).

Көп жағдайда бұл белгілер қатерлі ісік ауруының белгісі емес. Қатерсіз қуықасты безі гиперплазияда, инфекцияларда немесе басқа ауруларда осындай белгілер болуы мүмкін.

Қуықасты безінің қатерлі ісігіне күдік болған кезде диагностикалау әдістері:

• Зертханалық диагностиканың ең ақпараттық әдісі - бұл онкомаркерге простат-спецификалық антиген (ПСА) деңгейін зерттеу. Ақуыздың жоғарылауы қабыну процесін немесе онкологияның дамуын көрсетеді.
• Ультрадыбыстық зерттеу кезінде іш қуысы арқылы безді сканерлейді. Ультрадыбыстың ақпараттылығы мен тиімділігі науқастың анатомиялық ерекшеліктеріне байланысты.
• ТРУЗИ - тік ішек арқылы ультрадыбыстық датчик тікелей простата безіне жеткізіледі. Қарсы көрсеткіштер: тік ішектің қабынуы, жедел түрдегі геморрой.
• Қуықасты безі мөлшерінің ұлғаюын анықтағаннан және ПСА деңгейінің өсуін айқындағаннан кейін диагнозды нақтылау үшін гистология (биопсия) жүргізу тағайындалады. Науқастан простатаның бірнеше бөліктерінен тіндердің үлгілерін алады. Гистологиялық зерттеу ісіктің агрессивтілігін және қатерлі ісік сатысын анықтайды.
• Магниттік-резонанстық томография. Адам денесін сканерлеу нәтижесінде простата безінің және бүкіл несеп-жыныстық жүйенің үш өлшемді бейнесі алынады. МРТ диагностикасы әсіресе қатерлі ісік ауруының алғашқы кезеңдерінде тиімді. Талдаудың шифрін ашу без тіндеріндегі патологиялық өзгерістер және жұмсақ тіндерде инфильтрацияның болуы туралы түсінік береді.
• Позитронды-эмиссиялық томография (ПЭТ – КТ) — сканерлеу арнайы фармацевтикалық препараттарды: холин, фтордезоксиглюкоза, метоин және аммонийді енгізгеннен кейін жүргізіледі. ПЭТ зерттеуі құрылымдық өзгерістерді көруге, ішкі ағзалардың жұмысында бұзушылықтардың болуын анықтауға мүмкіндік береді.

Қуықасты безі обырының алдын алу бойынша дәрігерлердің ұсынымдары.

Көптеген қауіп факторлары қуықасты безінің обыры ауруын негізгі ұсыныстарды орындау арқылы болдырмауға болады.

Алғашқы алдын алу:

• Физикалық белсенділік;
• Алкоголь, темекі сияқты зиянды әдеттерден бас тарту;
• Дұрыс тамақтану: майлы және ет өнімдерін, дәмдеуіштерді шамадан тыс тұтынудан бас тарту, диетада талшық, дәрумендер, пайдалы минералдар бар өсімдік тағамдарының көп мөлшерінде пайдалану;
• Жас ерекшеліктеріне сәйкес жыныстық байланыстарды үйлестіру.

Қайталама алдын алу:

• еркектерді 45 жастан кейін урологтың тұрақты тексеруі, простата УДЗ, PSA (простат-спецификалық антиген) талдауы;
• 45 жастан кейін урологта тексерілу - жылына 1 рет;
• ПСА-ға қан талдауы-8 жылда 1 рет (қалыпты көрсеткіштер кезінде). Егер ағасының немесе әкесінің простата обыры болса - 2 жылда 1 рет.

Егер сізде күдік туындаса немесе тексеруден өтіп, денсаулығыңыздың жай-күйі туралы білгіңіз келсе, Call-орталықтың 8(7172)702-911 нөміріне хабарласа аласыз.