Бауыр қатерлі ісігін тексеру

Гепатоцеллюлярлық карцинома (ГЦК) – гепатоциттерден бастапқы қатерлі ісік. ГЦК бауырдың ең жиі кездесетін қатерлі ісігі болып табылады және әлемде онкологиялық аурулардан болатын өлім-жітімге елеулі үлес қосады (бесінші орын).

Қазіргі уақытта бауыр қатерлі ісігін тексеру тек жоғары қауіпті топтағы ересектерге ұсынылады. Бұл олардың ауырып қалу ықтималдығы жоғары болғандықтан.

Жоғары қауіптің болуы сіз бауыр қатерлі ісігіне шалдыққаныңызды білдірмейді. Бірақ сізге қатерлі ісік ауруын аурудың ерте сатысында анықтауға көмектесетін тұрақты тексерулерді бастау қажет болуы мүмкін. Ерте анықталған кезде ауруды сәтті емдеу мүмкіндігі жоғары.

Тұрақты тексерулермен қатар, дененің өзгеруін бақылаңыз. Егер сіз сарғаюды немесе салмақ жоғалтуды байқасаңыз және дәрігерге дереу хабарласаңыз, абай болу керек.

Қауіп факторлары:

• В және С гепатиттерінің созылмалы инфекциясы;
• Бастапқы билиарлы цирроз (ББЦ);
• Зат алмасудың тұқым қуалаушылық бұзылуы - оның ішінде:
• Гемохроматоз
• Альфа-1 антитрипсин тапшылығы
• Гликоген жинақтау ауруы
• Кеш тері порфириясы
• Тирозинемия
• Аутоиммунды гепатит;
• Бауырдың алкогольсіз майлы ауру (БАМА).

Егер осы факторлардың кем дегенде біреуі сізге қатысты болса, бауыр қатерлі ісігінің қаупін бағалау үшін белгілі тексерулерге жіберетін дәрігермен кеңесіңіз.

Тексерулер қауіп тобындағы пациенттер арасында жүргізіледі:

• Жоғары қауіпті топ: вирустық гепатит, вирустық емес этиологиядағы бауыр циррозы (әр 6 ай сайын);
• Өте жоғары қауіп тобы: вирустық этиологияның бауыр циррозы (әр 3 ай сайын).

ГЦК диагностикасы мыналардан тұрады:

• Альфа-фетопротеин (АФП) деңгейін анықтау 3-6 айда бір рет. (АФП-ның 200 нг/мл-ге дейін көтерілуі немесе АФП-ның l3-фракциясының 15%-ға дейін және одан жоғары ұлғаюы теріс УДЗ кезінде де контрастпен КТ/МРТ жүргізу үшін жеткілікті негіз бола алады)
• Іш қуысы ағзаларын УДЗ 3-6 айда бір рет.

УДЗ кезінде бауырдың ошақтық түзілуі анықталған және/немесе АФП деңгейі 200 нг/мл-ден жоғары болған жағдайда көрсетілімдер бойынша болюстік контрастпен бауырдың КТ/МРТ тағайындалады.

ҰҒОО-да сіз сапалы диагностикадан өтіп, диагноз қойылған кезде ісік жасушаларының түрі туралы «екінші пікір» ала аласыз, ал қажет болған жағдайда дереу бастай және білікті ем ала аласыз.