Цирроз — бауырдың əртүрлі созылмалы ауруларының нəтижесі жəне аурудың осы сатысында терапия мүмкіндігі өте шектеулі. Бүгінгі таңда жалғыз радикалды емдеу — бауыр трансплантациясы. Басқа терапиялық тəсілдер бауыр функциясын қолдауға жəне оның декомпенсациясын болдырмауға бағытталған. Тамақтану осындай тəсілдердің біріне жатқызылуы мүмкін.
Бауыр циррозында жиі кездесетін проблемалардың бірі - ақуыздардың, майлардың, дəрумендер мен минералдардың жеткіліксіз сіңуі. Бұл жағдай (дəрігерлер оны мальнутрация деп атайды) циррозы бар пациенттердің 20-50%-ында кездеседі.
Тамақтанудың жеткіліксіздігі бұлшықет массасының сарқылуына жəне жоғалуына, саркопенияға əкелуі мүмкін. Мальнутрия мен саркопенияның дамуы науқастың жағдайын жəне аурудың болжамын нашарлатады.
БАУЫР ЦИРРОЗЫ КЕЗІНДЕГІ ДИЕТА
Сондықтан бауыр циррозы кезіндегі диета науқасты қолдаудың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Əлемдік сарапшылар-нутрициологтар келесі ережелерді сақтауды ұсынады:
🔹 Жоғары калориялы тағамдарды тұтыну, тəулігіне кемінде 35-45 ккал/ салмақ кг;
🔹 Аз мөлшерде жиі тамақтану, аштық сезімін болдырмау, түнгі тамақтану мен ерте таңғы асты міндетті түрде қосу;
🔹 Рациондағы ақуыз мөлшері кемінде 1,2-1,5 г/салмақ кг. Мұндай көлемді пайдалану қиын болған кезде ақуыз қоспаларымен жəне BCAA-мен алмастыру;
🔹 Өсімдік майлары жануарлар майларына қарағанда жақсы;
🔹 Анамнезде асцит жəне ісіну болғанда - тұзды 2-4 граммға дейін шектеу (тағамды тұзсыз пісіру, пісіргеннен кейінөлшенген 2 - 4 грамм қосу немесе тұз алмастырғыштармен алмастыру, шөптермен байыту – сарымсақ, пияз, ақжелкен, қыша, бұрыш, райхангүл, лавр жапырағы, қалампыр);
🔹 Тағамды барынша түрлендіру;
🔹 Дайындау əдісі маңызды емес, бастысы - тəбетті ынталандыру;
🔹 Егер Сізде артық салмақ болса, сізге салмақ жоғалту ұсынылады. Мұны майлар мен көмірсулардың мөлшерін азайту арқылы жасау керек, бірақ бұлшықет массасына қауіп төндірмеу үшін ақуыздың көп мөлшерін сақтау жəне физикалық белсенділік деңгейін жоғарылату керек.

БАУЫР ЦИРРОЗЫ КЕЗІНДЕ ҰСЫНЫЛАДЫ
майсыз ет – бұзау, қоян еті, майсыз сиыр еті;
құс – тауық, күркетауық;
▪️ майлы теңіз балығы (нəлім, ақсерке, консервіленген немесе
▪️ жаңа тунец, сардина немесе скумбрия);
▪️ субөнімдер – бауыр, бүйрек, тауық «кіндігі»;
▪️ жұмыртқа;
▪️ жасымық, үрмебұршақ немесе пісірілген үрмебұршақ сияқты
▪️ үрмебұршақ жəне бұршақ дақылдары;
▪️ ботқалар, əсіресе дəнді дақылдар — қарақұмық, сұлы, тары,
▪️ інжу арпа;
▪️ сүт, майсыз қаймақ, сүзбе;
▪️ барлық түрдегі жаңа піскен көкөністер мен жемістер;
▪️ шай, кофе, компоттар, кисельдер;
▪️ майсыз тəттілер (зефир, мармелад, джем, қара шоколад);
▪️ бадам немесе жаңғақ, жержаңғақ сияқты жаңғақтар;
▪️ тұздалмаған нан, тұздалмаған қытырлақ нандар.
Бұл жағдайда келесі өнімдерді шектеу керек:
▪️ жоғары натрий минералды суды;
▪️ консервілерді, етті жəне балықты;
▪️ шұжықты, ысталған етті, тұздалған майды;
▪️ жартылай фабрикаттарды;
▪️ дайын тұздықтарды, оның ішінде майонезді (құрамында тұз,
▪️ сірке қышқылы бар);
▪️ ірімшіктерді, əсіресе жұмсақ;
▪️ маринадталған қиярды, қызанақты, зəйтүнді, тұздалған
▪️ қырыққабатты;
▪️ дайын бисквиттерді, торттарды, печенье, нанды.
▪️ Құрамында 100 грамға 1,5 г-нан астам тұзы (немесе 0,6 г натрий) бар азық-түлік заттаңбаларын тексеріңіз.

БІЗДІҢ ОРТАЛЫҚТЫҢ МҮМКІНДІКТЕРІ
Ұлттық ғылыми онкология орталығы базасында онкогепатология жəне гастроэнтерология секторы
жұмыс істейді, оның жағдайында дəрігерлер əртүрлі этиологиялы бауыр циррозы бар пациенттерге
мамандандырылған медициналық көмек көрсетеді, порталдық гипертензияны түзетудің аз инвазивті əдістері (ВРВП лигерлеу, ВРВЖ эмболизациясы, СА эмболизациясы), бауыр биопсиясы, көрсеткіштерді (қарсы көрсеткіштерді) айқындау, пациенттерді бауыр трансплантациясына дайындау, операциядан кейінгі кезеңде терапиялық түзету, бауыр түзілімдерінің трансартериялық химиоэмболизациясы жүргізіледі.
Дәрігердің консультациясына жазылу Сall-орталықтың бірыңғай телефон нөмірі бойынша жұмыс күндері: сағат 8:00-ден 17:00-ге дейін жүргізіледі, сенбі/жексенбі-демалыс.

☎️ Call-center: +7 7172 702-911, 702-900,
WhatsApp: +7 708 425 07 11.