2023 жылдың 24 наурызында бүкіл әлем Бүкіләлемдік туберкулезге қарсы күрес күні өткізеді, бұл - қоғамның назарын осы ауруға және онымен күресу қажеттілігіне аударады. Туберкулезбен күресу күнінің символы - ақ түймедақ.
Туберкулезді анықтау мен емдеудегі үлкен жетістіктеріне қарамастан, ол ауыр және ұзақ емдеуді, сондай-ақ ерте диагностиканы қажет ететін қауіпті аурулардың бірі болып қала бермек.
Туберкулез - туберкулез микобактерияларын тудыратын жұқпалы ауру. Туберкулез кезінде тыныс алу мүшелері, сондай-ақ несеп-жыныс жүйесі, перифериялық лимфа түйіндері, тері, көз, сүйек және буындар жиі зардап шегеді.
Инфекцияның қоздырғышы - қоршаған орта факторларының әсеріне өте төзімді микобактериялар. Құрғақ күйде туберкулез қоздырғыштары өз қызметін 3 жылға дейін сақтайды, қыздыру кезінде 80 гр.С-тан жоғары температураға төтеп береді. Қақырықтағы туберкулез микобактериялары 5 минут қайнау кезінде де аман қалады.
Инфекция көзі - туберкулездің белсенді түрімен ауыратын адамдар мен жануарлар (ірі қара, ешкі, ит). Инфекцияның ең эпидемиологиялық қауіпті көздері бактериялардың бөлінуі бар және (немесе) өкпеде деструктивті процестері бар өкпе туберкулезімен ауыратын науқастар.
Туберкулездің таралуының жетекші жолы - ауа-тамшы, ауа-шаң, жанасу, алиментарлы берілу жолдары да болуы мүмкін, инфекцияның трансплацентарлы берілу жолы жоққа шығарылмайды.
Туберкулез инфекциясының қоздырғышының берілуінің негізгі факторы - ауа ортасы. Жұқтыру факторлары пациенттерден жұқтырған материалдар, патогенді жұқтырған сыртқы орта объектілері де болуы мүмкін.
Инфекцияның клиникалық көріністері жалпы әлсіздік пен тез шаршау, өнімділіктің төмендеуі, дене салмағының төмендеуі, тәбеттің болмауы белгілерімен сипатталады. Науқастарда жөтел, кеудедегі ауырсыну басым.
Дене температурасы 38 гр.С дейін көтерілуі мүмкін. Температураның жоғарылауы кешке немесе түнде қалтырау мен шамадан тыс терлеумен байқалады. Егер Сіз өзіңіздің немесе жақындарыңыздың осындай белгілерін байқасаңыз, дереу дәрігерге хабарласыңыз!
Туберкулездің алдын алу ТҚБ вакцинасымен вакцинациялау. Вакцинация перзентханада, баланың өмірінің 3-7 күнінде қарсы көрсетілімдер болмаған кезде жасалады. Туберкулезге қарсы ревакцинация 6-7 жаста жүргізіледі.
Туберкулезге қарсы вакцинацияның болмауы бастапқы инфекция кезінде аурудың даму қаупін арттырады.
Туберкулездің өкпе түрлерін уақтылы анықтаудың негізгі әдісі флюорографиялық тексеру, оны 15 жастан бастап 2 жылда кемінде 1 рет жасау керек. «Тәуекел» тобына жататын халық жыл сайын флюорографиялық тексеруден өтуі керек.
18 жасқа дейінгі балаларға туберкулезді ерте анықтау мақсатында жыл сайын иммунодиагностика (Манту сынамасы, Диаскинтест) жүргізілуі тиіс.
Туберкулезді уақтылы анықтау және емдеу науқастардың толық қалпына келуіне кепілдік береді және туберкулездің таралуын болдырмайды.
Туберкулездің алдын алу үшін жаман әдеттерден бас тарту, салауатты өмір салтын ұстану, спортпен шұғылдану, дұрыс тамақтану, жеке гигиена ережелерін сақтау, дәрігерлерге жиі бару арқылы денсаулығыңызды бақылау.